Beste luisteraar,
Toen ik op een semester van blauwe maandagen Portugees leerde, had ik me nooit gerealiseerd dat je een taal ook gewoon weer kan vergeten als je er tien jaar lang niks mee doet. Onlangs trok ik me voor een paar weken terug in dit land waar mijn hart woont, of op zijn minst toch een huppeltje van blijdschap maakt.
Ik was er alleen naartoe gereisd en keek er al naar uit op restaurant heerlijkheden als venusschelpjes en krab te bestellen. Op een smal kustweggetje in de richting van het visrestaurant werd ik tegengehouden door een kloeke vrouw in een al even kloeke pick up. Die twee hoorden duidelijk bij elkaar. Omdat zij steeg en ik afdaalde moesten we even coördineren om onze raampjes op gelijke hoogte te laten uitkomen. De dame begon een hele uitleg in haar landstaal en ik kon er geen touw aan vastknopen. Ze deed me trouwens een beetje denken aan mijn lerares Portugees, die al vanaf les 1 weigerde een woord Nederlands te spreken en bijgevolg tegen een klas zwijgende studenten de hele tijd zelf aan het woord was. In het begin had je er het raden naar naar wat ze zei, maar langzaam aan begon je dingen te begrijpen. Het was een taalbad dat eerst nog te heet aanvoelde maar langzaam aan comfortabel werd. En nu was hier deze mevrouw die me tien jaar later met de vergankelijkheid van mijn geheugen confronteerde. ‘Desculpe, não fallo Português,’ zei ik en terwijl ik het uitsprak, besefte ik hoe potsierlijk het is te zeggen dat je de taal niet spreekt en dat te doen in die taal zelf. De vrouw trok haar schouders op en ging onverstoorbaar door. Ik had immers net bewezen dat ik het wel kon, wat ik ook beweerde.
Ik haalde uit haar hele betoog twee woorden die wel een belletje deden rinkelen: ‘duas machinas’. Dat zijn twee auto’s, wist ik. Ze maakte met haar handen grote gebaren. Kreeg ik nu een hele toespraak om me te verwittigen dat er twee auto’s van de andere kant op kwamen? De vrouw sprak geen woord Engels dus ik trok na een tijdje mijn schouders op en groette haar. Een eindje verderop versmalde het kustweggetje en begreep ik wat ze was komen duidelijk maken. Twee tractoren met daarop containerpaviljoenen kwamen de berg op. Zo breed als het weggetje zelf. Dat zijn geen ‘duas machinas’ eh zeg, zei ik tegen mezelf, dat zijn ‘conteneiros pavilhones’! Ik kan u verzekeren dat de helling achterwaarts weer oprijden met dat kleine huurautootje een helse klus was. Boven stond de vrouw hoofdschuddend met haar armen gekruist te wachten.
Even later in het restaurant vroeg de ober mij of ik de Engelse of de Portugese kaart wilde? Koppig vroeg ik het Portugese menu. Ik wist toch al wat ik wilde eten. Eerst Amêijoas à bulhão pato en daarna Sapateira. Begeleid door een frisse Vicentino. Mijn geheugen is duidelijk selectief. Lekker eten is wat me nog het langst bij blijft.
Johan Terryn is auteur van het boek 'Het uur blauw' en speelt momenteel de voorstelling 'Het Uur Blauw' en maakt later dit jaar een nieuw theaterproject onder de titel 'Tot Onze Grote Spijt'.