Beste luisteraar
Ik woon achter de hoek van de plek waar mijn overgrootouders een wagenmakerij hadden. Dat vertrouwde mijn vader zaliger mij toe toen ik 12 jaar geleden mijn huis betrok. We wandelden voorbij de blauwe poort waaraan hij als kleine jongen nog veel herinneringen had. Zijn vader was meubelmaker en bracht zijn marchandise met de rijtuigen van diens vader, mijn overgrootvader, tot bij z’n klanten. Intussen staat de blauwe poort er niet meer en is de site gerenoveerd. Dat ik op een steenworp van mijn voorouders ben komen wonen, gaf mij eerst het gevoel nogal honkvast te zijn. Was ik dan zo iemand die slechts 200 meter van zijn voorouderlijke voordeur wijkt? Dat voelde eerlijk gezegd niet helemaal kloppen.
Het was een reden om even de stamboom in te klimmen en die bracht al snel geruststelling. Ik blijk het genetisch resultaat van inwijkelingen in Antwerpen. Met niet eens zo verre voorouders uit Kortrijk, Gent, de Noorderkempen, Nederlands Limburg en Luik kom ik van alle windstreken aangewaaid in de koekenstad. Ter hoogte van mijn overgrootouders gebeurt het, rond de vorige eeuwwisseling, die tussen de 19de en de 20ste eeuw. Dit is het Verhaal van de Lage Landen. De Kortrijkzaan ziet zijn molen vernietigd in een storm en trekt naar Antwerpen om wagenmaker te worden. Hij huwt een Maastrichtse. Het is me voorlopig een raadsel hoe die twee elkaar in het Tinderloze Tijdperk konden ontmoeten, wellicht was het gewoon bij de bakker in Antwerpen. Hij glimlacht naar haar, zij glimlacht terug, u kent dat wel. Van mijn grootmoeder langs vaders kant weet ik het zeker: zij is het kind van een Antwerpse handelsreiziger die zijn vrouw vond in het Gentse. En dan moeders kant. Kempense koehouders die hun laatste koe in Borgerhout komen uitmelken brengen mijn grootvader voort. Een flamingant die huwt met een meiske uit een Franstalige familie met roots in Luik. Ze leren elkaar kennen op de normaalschool. Zo heette vroeger een vrij normale school waar je onderwijzer werd. Toen kon dat nog ook: tegelijk trots zijn op je moedertaal en houden van een Franstalige. Voorouders. Allemaal aangespoeld in de stad aan de stroom om een nieuw leven te beginnen.
Hoewel deze informatie allemaal vrij nieuw is voor mij, voelt ze tegelijk erg vertrouwd. Het klopt op één of andere manier. Het valt samen met hoe ik mij hier op dit kleine stukje aarde beweeg. Mijn band met mijn stad is groot maar niet groter dan mijn behoefte om elders te zijn. Het is een geruststelling ook te weten dat ik deel ben van de stroom die mensen hier brengt en ook weer weg doet drijven. En dat je in die beweging ook eens toevallig achter de hoek van je voorouders kan terecht komen.
Zo’n stevige klimpartij in je stamboom, dat is een beetje je eigen geschiedenisles samenstellen. Ik stond stil bij mijn superdiversiteit, die het resultaat is van mensen die samen kwamen. En ja, dat laatste mag je letterlijk nemen.
Johan Terryn is verhalenverteller, podcastmaker, boekenschrijver en acteur. Zijn voorstelling 'Tot Onze Grote Spijt' loopt vanaf het najaar 2023 in Vlaamse theaters.