Hier en nu. Het Middagjournaal van donderdag 20 januari 2022 (Nieuwe Feiten, Radio1)

Beste luisteraar,

Het witte bankje met uitzicht op een wei waarin een schimmel graast en waar met een beetje geluk de namiddagzon recht op ons gezicht schijnt. Dat is de plek waar ik met mijn moeder tot de beste gesprekken kom die we in ons korte leven samen hebben gevoerd.

Ze is 84 en haar geheugen werkt niet meer optimaal, dat is een eufemisme voor alzheimer. Het woord dat enkel wordt gefluisterd in de nabijheid van ouderlingen.

Vaak denken mensen dat er dan geen deftig gesprek meer te voeren valt. Ik heb het letterlijk al iemand horen zeggen: “ja, en met haar kunnen we natuurlijk niet meer communiceren.”

Zo’n uitspraak is voor mij al voldoende om het tegendeel te bewijzen. Want ja je moet veel herhalen, en vaak raken we de draad van haar verhaal kwijt, maar je wordt daar als gesprekspartner behendig in.

Ik had het net die dag met haar gehad over het leven na de dood. Ik was nieuwsgierig hoe ze daar nu naar keek na een leven vol godvruchtigheid. Moeder vertelde dat men vroeger het beeld voorhield dat het lichaam wel doodging, maar dat de ziel bleef verder leven en dan naar de hemel of naar de hel mocht vertrekken. Ze vond het plots maar flauwe kul. Net nu ze in haar levensfase dat troostend beeld nodig zou kunnen hebben, kwam ze erop terug: “het lichaam vergaat gewoon. Alles is gedaan. Je moet leven tijdens het leven.” Ik glimlachte en vroeg haar of ze al lang dat geloof kwijt is. “Nee, nu net,” zei ze dan, “nu ik erover nadenk.”

We moeten vaak luid lachen want ze neemt geen blad voor de mond, de remmingen zijn weg gevallen. Thuis probeer ik dan onze gesprekken te reconstrueren en besef ik dat ze een krak is geworden in het leven in het hier en nu. Dat waar de moderne mens zo naar verlangt in zijn drukke bestaan en maar moeilijk in slaagt, dat kan zij. Zonder yoga of meditatie. Ver in de toekomst kijken is er voor haar niet meer bij en het verleden vervaagt langzaam aan. Rest er nog het hier en nu.

Waar wij het geluk ergens in de toekomst plaatsen wanneer we al onze doelen bereikt hebben en spijt hebben van keuzes in het verleden, daar heeft zij alleen maar een bankje en een wei met een schimmel nodig om tevreden te zijn.

Vroeger moest ze me bellen en aandringen om nog eens langs te komen, nu gaan er geen twee dagen voorbij of ik verlang er al weer naar om samen in haar hier en nu te zijn.

Johan Terryn is acteur, auteur en coach. Hij speelt dit seizoen de voorstelling Het uur blauw. Hij maakt een nieuwe voorstelling over Spijt. En hij host de nieuwe podcast Seks Verandert Alles.