Een te hoge dosis dirkdewachterigheid doet wat pijn aan mijn taalgevoel.
Beste luisteraar,
Reikhalzend kan ik uitkijken naar dat moment van het jaar dat de grote dikke, eh Van Dale is dat, het nieuwe woord van het jaar bekend maakt. Het is namelijk zo’n moment waarop je kan aftoetsen of je het afgelopen jaar wel goed genoeg hebt opgelet.
Soms wordt er een woord verkozen dat voor de hand ligt omdat het is ontstaan uit noodzaak: zoals selfie, ontvrienden, flitsmarathon. Soms merk je dat er een hele wereld aan je is ontgaan: dat had ik met frietchinees bijvoorbeeld. Ik had niet eens door dat die bestonden, wellicht omdat ik te weinig naar de frituur ga. Of samsonseks. Had ik nog nooit gehad. Of tentsletje, ik zei het al : een hele wereld ging voor me open. En zelfs staffelen. Nee, dat is niet staffelen. Het is swaffelen, mijn autocorrectie kent het woord nog steeds niet. Allemaal woorden van het jaar die mij enigszins kwamen verrassen en of confronteren met het feit dat ik niet goed had opgelet doorheen het jaar. De brexit, winnaar in 2016, dié had ik wel zien aankomen. Het woord voelt terecht wat engelsig aan, en gelukkig maar, anders hadden we het nu de hele tijd over de bruitgang moeten hebben.
Hoe sterk die woorden zich écht in onze taal genesteld hebben, daar hebben we een beetje het raden naar. Sommige van die woorden blijven, andere verdwijnen weer.
Voor 2019 mogen we trouwens nog voluit voorstellen insturen. Ik heb vanochtend alvast het volledige nieuwe boek van Dirk De Wachter ingediend.
Ik dacht als hij het niet doet, doe ik het.
Want ik heb zo een donkerblauw vermoeden dat onze zielsdokter het niet heel erg zou vinden met één van zijn zelfgemaakte woorden een nominatie zo niet de hoofdprijs binnen te halen.
U kent zijn woorden wel, ze zijn verre van gewonig. Ze hebben een hoge opvalfactor, wat nodig is om in de leukigheidscultuur van de media voldoende aandacht te genereren. Zo praat hij bijvoorbeeld over de ikkigheid van onze gelukzoekmaatschappij.
Hij had het ook over 'zelfgerichtheid' of 'egocentrisme' kunnen hebben, woorden die we al hadden, maar zo vul je natuurlijk geen volledige longlist bij Van Dale’s Woord van het Jaar. Een klein beetje ambitie mag wel. En als die woorden helpen om een heuse depressietsunami of burnoutlawine tegen te houden, waarom ook niet? Die laatste twee zijn van mij, bekijkt u maar of er iets leuks tussenzit.
Wat mij betreft mag er wel een beetje verbeelding aan te pas komen. Een te hoge dosis dirkdewachterigheid doet wat pijn aan mijn taalgevoel. Maar zijn bijdrage aan de nieuwe woordenschat van dit jaar kan je niet ontkennen.
Of het woord van 2019 straks een blijver wordt, valt nog af te wachten.
Maar nu ga ik verder reikhalzen, het woord van het jaar 1958, vermoed ik.
Beluister dit Middagjournaal.
Johan Terryn is mediacoach, leadership coach en speelt binnenkort try-outs van zijn nieuwe theatervoorstelling "Ankerman".