Hoe van Onvoorziene Omstandigheden een Opportuniteit maken?
Bijgewerkt op: 19 jul. 2021
Als onvoorziene omstandigheden zich voordoen, zoals nu in deze corona crisis, draaien mensen hun hoofd naar de leider. Die wordt verwacht met een oplossing te komen opdraven, ook al heeft die nieuwe omstandigheid zich nooit eerder voorgedaan en is er geen kennis voorhanden die ons vertelt hoe we in deze omstandigheid moeten handelen. Het behoort dus met andere woorden tot de taak van de leider om te improviseren.
Creatief Leiderschap is intuïtief de situatie beoordelen en daarnaar handelen.
In het Latijn betekent ‘im-pro-visus’ on-voor-zien. Het gaat om omstandigheden waar je nog niet op bent voorbereid en waar dus ook geen pasklare oplossing voor bestaat. Op zo’n moment ben je als leider aangewezen op je intuïtie.
Je neemt de situatie zoals ze is en je maakt er op de best mogelijke manier gebruik van.
Dan kijk je waar dat naartoe leidt en pas je het zelfde systeem weer toe. Altijd opnieuw. Het is kijken, kiezen, kijken en bijsturen: een soort continuë beweging.
Een Creatieve Leider is niet iemand die af en toe in het wilde weg een oplossing improviseert, maar iemand die continu inspeelt op de omstandigheden.
Improvisatie leidt niet tot chaos, het beheerst de chaos en brengt er orde in.
En omdat we in tijden leven waarin verandering en chaos een constante zijn, is Creatief Leiderschap een must geworden.
Als jonge impro-speler trainde ik een drietal keer per week, in teamverband. Die training was belangrijk om -eens voor een publiek- goed te functioneren. Je probeert dingen uit, valt en staat weer op, het houdt je hersens flexibel. Maar vooral bouwt het je vertrouwen op.
Zoals een improvisatiespeler of een jazzmuzikant moet je getraind zijn om onvoorbereid op situaties in te spelen.
Improviseren is niet zomaar iets nieuws doen
Natuurlijk brengt improvisatie ook innovatie. Door je open blik op de omstandigheden stoot je op nieuwe oplossingen. Maar improviseren is meer dan ‘vanuit een ander perspectief kijken’ en dan ‘wat anders doen’. Door constant de routine te vermijden, open te staan, kritisch te denken, een flexibele houding aan te nemen en patronen te herkennen, bouw je een soort intern netwerk op van snelle en expliciete associaties. Die stellen je in staat om intuïtief de situatie te beoordelen en daar naar te handelen.
Vertrouwen moet je opbouwen
Om een goed Creatief Leider te zijn, moet je vertrouwen hebben en krijgen. Weten dat je improviserend kan handelen en beslissen, geeft vertrouwen. Tenminste als je het in een continuë beweging uitprobeert en doet. Als het dan lukt, bouw je vertrouwen op. Als het mislukt, ga je verder improviseren, tot het lukt. Het mislukken is dus een essentieel onderdeel van het lukken. Alleen zo ontwikkel je een comfortabele en zelfzekere manier van Creatief Leiderschap.
Op die manier leer je snel je sterktes en je grenzen kennen. Dat is belangrijke informatie die je verder helpt. Het is een kwestie van voorbereid zijn op het onvoorbereid handelen.
Creatieve Leiders zijn inspirationeel
Je werkwijze zal inspireren. Je frisse en toch doordachte beslissingen kunnen anderen inspireren om zich ook open te stellen en nieuwe wegen op te zoeken.
Het uiteindelijke doel van improvisatie is groei.
Zoals alles in de natuur één grote improvisatie is, zo ben jij als leider ook deel van die natuur.
Als je dat ter harte neemt, heb je de natuurlijke kracht in jou om te groeien.
Zo wordt elke onvoorziene omstandigheid een opportuniteit.

Johan Terryn is creative leadership coach, een coaching die erop gericht is je veerkracht, flexibiliteit en creativiteit wakker te maken en te doen uitblinken. Drie onmisbare competenties om -in een snel veranderende wereld- de leiding te nemen over je eigen leven of je organisatie. Meer info vind je hier.